- Millet, devlet içindir.  

- Devlet, millet içindir.  

Devlet anlayışında bu iki görüş daima tartışılmıştır ve çatışmıştır.

“Millet, devlet içindir” diyenler, halkı kendilerine köle olarak gören; devlet içindeki güç ve iktidarlarını kaybetmek istemeyenlerdir. Bu görüşü savunanlar, kendi iktidarlarını devlet ile özdeşleştirmiştir.  

“Devlet, millet içindir” diyenler ise ulusu merkeze oturtur. Devletin görevi halka hizmet etmektir. Türk devlet felsefesinde; “İnsanı yaşat ki, devlet yaşasın!” özdeyişiyle anlatılmak istenen budur. Zira ulus olmazsa, ne ülke ne de devlet kalır.  

Bilge Kağan da Atatürk de “Devlet, millet içindir” görüşüne sahip iki büyük liderdir.  

Bilge Kağan:  

 “Yemedim, yedirdim.  

Giymedim, giydirdim.  

Aç buldum, doyurdum.  

Çıplak buldum, giydirdim.  

Az (güçsüz) milleti çok (güçlü),  

Fakir milleti bay (zengin) kıldım.”  

sözleriyle bu anlayışı ifade etmiştir.  

Atatürk ise aynı düşünceyle Cumhuriyet rejimini getirmiştir:  

“Cumhuriyet, ulusal egemenlik temeline dayanan halk hükümetidir.” , "Kendiniz için değil, bağlı bulunduğunuz Ulus için elbirliği ile çalışınız. Çalışmaların en yükseği budur."

sözleriyle bunu dile getirmiştir. Bütün ömrünü Türk ulusunun özgürlük, mutluluk ve refahını sağlamak için gece gündüz çalışarak geçirmiş; bununla yetinmeyip tüm mal varlığını Türk ulusuna bağışlamış, varlığını Türk varlığına armağan etmiştir.  

Bu nedenle Türk ulusu olarak;  

“Millet, devlet içindir” diyenlerden değil,  

“Devlet, millet içindir” diyenlerden,  

Bilge Kağan’ın ve Atatürk’ün izinden gidenlerden olmalıyız.  

Çünkü ülke ve devlet, ancak ulusla yaşar; ulusla anlam ve hayat bulur.  

Ulus olmazsa, ne ülke kalır ne de devlet. 

Fatih Mehmet Yiğit