Dus-dustıñ közgöhö

Akılhız dutsan akıllı doşman artık.

Doşmandan iliñ hakla, Dusıñdan seren hakla.

Dost, dostun aynasıdır.

Akılsız dosttan, akıllı düşman iyidir.

Düşmandan ilini (ülkeni) sakla (koru), dostundan sırrını koru.

***

Donya kürke yar menan

Dünya görkü yer ile.

***

Küñeleñ kemde höyha, şul matur

Gönül kimi severse güzel odur.

***

Asılhız atka menha, atahın tanımas

Soysuz ata binse atasını tanımaz

***

Başıña bala töşkanda tuğanıñdı tanırhıñ

Başına bela, sıkıntı, dert gelince öz kardeşini tanırsın

***

Batırlkta-maturlık

Yiğitlikte güzelliktir.

***

Batırlık yavza belener, Marganlek avza belener.

Yiğitlik savaşta, Avcılık avda bilinir.

***

Belmav-gayep tügel, belerga telamav-gayep

Bilmemek ayıp değil öğrenmemek ayıp 

***

Salamat tanda salamat akıl

Sağlam bedende sağlam akıl

***

İle barzın könö bar

Altın-kömöş yavğan yirzan

Tivğan-üskan il yakşı

Astan ülhañ da, ata-asañde, tivğan ileñde taşlama

Atañ uli ğına bulma, halıknıñ da uli bul.

Yire bayzın ile bay.

Yirhez keşe-ilhez keşe

İl irekhez bulha, ir kürekhez bulır.

İl terage-ir

İr terage-il.

İlenen ayırılğanıñ kanatı kayırılğan.

İlenan bizgan ir uñmas,

Külenan bizgan kaz unmas

İlsega ülem yuk.

İr terage-yir.

Kötöv taşlağan maldı büre alır,

İlen taşlağan irze gür alır.

İl haklav-zurlık, il basiv-hurlık

Doşmandan ilen hakla,

Yaramhaktan seren hakla.

İleň yav basha, yortoñdo kan basır.

Yoklağan yılandıñ koyroğona basma

Kilis kütargan kılıstan üler.

Ülem iylavhız,

Tuy üpkahez,

Yir tavhız,

Il yavhız bulmas.

Yaman dan menan ülevzan

Yavza kan menan ülev artık.

Bereklekta-tereklek

Ayırılğan ir azır,

Kuşılğan ir uzir.

Ayırılğandı ayıv aşar, bülengande büre aşar.

İli olanın günü var

Altın-gümüş yağan yerden

Doğulan il yeğdir.

Açlıktan ölsen de anan babanı, yurdunu terk etme.

Sadece babanın oğlu olma, halkın da oğlu ol.

Yurdu zengin olanın halkı zengindir.

Yurtsuz kişi halksız kişi.

Yurt erksiz olursa er görksüz olur.

Halk direği er,

Er direği halk.

Yurdundan, halkından ayrılanın kanadı kırılmış.

İlinden ayrılan er onmaz,

Gölünden ayrılan kaz onmaz.

Elçiye zeval yoktur.

Er direği yurt.

Çobanın terk ettiği hayvanı kurt kapar,

İlini terk eden eri mezar kapar.

İl koruma büyüklük, il basma horluk.

Düşmandan ilini sakla,

Dalkavuktan sırrını sakla.

İlini düşman bassa, yurdunu kan basar.

Uyuyan yılanın kuyruğuna basma.

Kılıç kaldıran kılıçtan ölür.

Ölüm ağıtsız,

Toy öfkesiz,

Yer dağsız,

Il düşmansız olmaz.

Kötü nam ile ölmekten

Savaşta kan ile ölmek yeğdir.

Birlikte dirilik.

Ayrılan er azar,

Birleşen er geçer.

Ayrılanı ayı kapar, bölüneni kurt kapar.

Başkurt Türk Atasözlerimizden