TARHANA: KOMUTANLARIN AŞI

Tarhana Türklerin en eski aşlarındandır.

Tarhana aşının adını Tarhun bitkisinden aldığı bilinsede Tarhana ismi etimolojik köken olarak; antik çağlardan beri Türkçede üst rütbeli Tarhun/Tarkan İsmi ile Türk komutan unvanı olması nedeniyle Tarhana çorbasının adını Tarhan/Tarkan'dan almış olması kuvvetle muhtemeldir. Bu açıdan bakıldığında Tarhana aşı "komutanların aşı" olarakta tanımlanabilir.

Türk Bozkır kültüründe sabah ve akşam öğününün Tarhana çorbası ile açılması da Tarhana aşının Türk mutfak kültür ve geleneğimizdeki yerini göstermesi açısından oldukça önemlidir.

Bilindiği kadarıyla Tarhana Anadoluya Türkistan coğrafyasından Oğuz ve Türkmen boylarınca getirilmiştir. Türk akınlarıyla Balkanlara kadar ulaşmıştır. Macar mutfak kültüründe benzer adla yöresel bir aşın bulunması da bu aşın Hunlardan beri bilindiği tezini kuvvetlendirmektedir.

Tarhananın yapılış şekilleri ve malzemeleri yöresel olarak değişse de ana unsur (mayalama) aynıdır. Buğday ve nohut gibi tahıl ürünlerinin yoğurtla birlikte Türk kültüründeki  Kurut geleneği gibi güneşte kurutularak yapıldığı gibi tarhana değişik tahıl ürünlerinin ögütülüp kurutulmasiyla da yapılabilir. Yine farklı olarak Tarhana çorbası Süzme yoğurtla da yaş olarakta tarhana yapılmaktadır. Her yörenin tarhana yapım şekli farklı olsada ana unsur (mayalama) aynıdır.

Tarhana aşı tıpkı yoğurt gibi probiyotik özelliğe sahiptir. Bağışıklık sistemini güçlendirir. Faydası saymakla bitmez.

Fatih Mehmet Yiğit 

*Havalar soğumaya başladı. Kış mevsimindeyiz; haftada en az bir kere Tarhana kaynasın aşında...

https://tr.wikipedia.org/wiki/Tarhana_%C3%A7orbas%C4%B1