İyilik, bilgi, sevgi ve dostluk paylaşıldıkça artar.

Acı, dert, keder ve ızdırap paylaşıldıkça azalır.

Paylaşmak güzel şeydir...

Varımızı, yoğumuzu paylaşalım

Dost ve kardeşçe yaşayalım

Daima bir ve beraber olalım

Mazlumu koruyalım kollayalım

Zalime karşı dik duralım

Üç günlük, üç  kuruşluk dünya için

Ne kalp kıralım, nede kötülük yapalım

Daima iyi olalım, iyi kalalım...

Karanlık günlerimiz sona ersin

Aydınlık, güneşli, mutlu ve huzurlu günler gelsin

Allah, dert, keder, sıkıntı vermesin...

BAHARIN VE DİRİLİŞİN MÜJDECİSİ

ERGENEKON BAYRAMIMIZ 

KUTLU VE UĞURLU OLSUN

TANRI TÜRK'Ü KORUSUN

Mavi Gezegen yaşadığımız Dünyanın, Koronavirüs başta olmak üzere her türlü kötülük felaketlerden kurtulması dileğiyle...

Fatih Mehmet Yiğit

ERGENEKON BAHAR BAYRAMI

21 MART TÜRK MİLLETİNİN ERGENEKONDAN ÇIKIŞ VE BAHARIN MÜJDECİSİ OLARAK KUTLANILAN BİR BAYRAMDIR

Kültür, bir milleti millet yapan değerler bütünüdür. Kültürün en önemli unsurları ise içinde binlerce yıllık bir geçmişi barındıran gelenek ve göreneklerdir. Yeryüzünde yaşayan en eski kavimlerden olan Türklerin, tarihi derinliklerinden gelen zengin kültürel değerleri, gelenek ve görenekleri vardır. ERGENEKON şenlikleri, Türklerin tarihin bilinen devirlerinden itibaren kutladıkları milli bayramlarından birisidir.

Türkler’de Nevruz’la ilgili görülen en önemli rivayet bu günün Ergenekon günü oluşudur. Bununla ilgili olarak Çay’ın, Ebulgazi Bahadır Han’ın Şecere-i Türk adlı eserinden aktardığı Ergenekon Destanı şöyledir:

Bir gün bütün kavimler Kök-Türkler’e karşı birleşerek onları hile ile yendiler. Kök-Türkler’in çadırlarını, mallarını, yurtlarını yağmaladılar. Büyüklerin hepsini kılıçtan geçirdiler. Küçükleri kendilerine köle yaptılar. Bu yağmadan kurtulan Kıyan/Kayan ve Negüş/Tukuz bir gece kadınlarıyla birlikte atlanıp kaçtılar. Yurda geldiler. Düşmandan kaçıp gelen dört maldan (deve, at, öküz, koyun) çok buldular.

Dağların içinde insan yolu düşmez bir yer izleyip oturalım deyip dağa doğru sürülerini sürüp gittiler. Vardıkları yerde akarsular, çeşmeler, türlü otlar, meyveli ağaçlar, türlü türlü avlar vardı. O yeri görünce Tanrı’ya şükürler kıldılar ve buraya Ergenekon adını koydular.

 Dört yüz yıl sonra Ergenekon’da kendileri ve sürüleri o kadar çoğaldılar ki sığmadılar. Bu sebepten buradan çıkış yolları aramaya koyuldular. O zaman bir demircinin önerisiyle dağın geniş yerine bir kat odun, bir kat kömür dizdiler ve ateşlediler. Tanrı’nın gücüyle ateş kızdıktan sonra demir dağ eriyip akıverdi. Yüklü deve çıkacak kadar yol oldu. O günü, o ayı, o saati belleyip dışarı çıktılar. O günden beri yeni yılın başladığı gece Kök-Türkler’de adettir. O günü bayram sayarlar. Bir parça demiri ateşe salıp kızdırırlar. Önce Kağan bunu kıskaçla tutup örse koyar, çekiçle döver. Ondan sonra beyler de öyle yapar. Bugünü mukaddes bilirler, böylece Tanrı’ya şükretmiş olurlardı.

Türkler ERGENEKON'u Ne Zamandan Beri Kutlamaktadır?

Türklere ait en eski yaratılış Destanlarından olan Ulu Han Ata Bitiqde Yaratılan ilk Türk  ULU HAN ATA'nın doğum günü 21 Mart olarak belirtilmektedir.

Proto Türk Uygarlıklarının bir kolu olan Sümerlerde AKİTU isimli yeni yılın başlangıcı olarak bahar başlangıcının ilk 12 gününün Kutlandığı, günümüzde Çuvaş Türklerinin bu bayramı muhafaza ederek AKATUY (ekin toyu) adı ile Ergenekon Bahar Bayramı olarak kutladıkları bilinmektedir.

Çinli Prof. Dr. Ch’in-Chung-Main’in eski Çin Takvimleri konusunda yaptığı araştırmalarda göre M.Ö. VIII. yüzyıllarda yaşayan eski Türk kavmi “Ti”ler; Nung-li adlı hem ay hem güneşe göre düzenlenen ve mart ayını yılbaşı sayan bir takvimi kullanıyorlardı. Chou Sülalesinin tarihinin “Göktürk Tezkeresi” bölümünde ise “Göktürkler, bitkilerin yeşerdiği zamanı yılbaşı olarak kutlamaktadır.” denilmektedir.

Nevruz Kelimesinin Menşei

Türk Dünyası'nın büyük bir coşkuyla kutladığı, Türk soylu halkların ortak bayramı olan ERGENEKON, tabiatın canlanmasını, yeniden dirilişi ifade eder. Farsça bir terkip olup "Nev" yeni, "rûz" gün "Nevruz" yeni gün gelir.

Türkler tarafından milli bayram olarak kutlanılan (21-22 Aralık) Nardugan ve (21 Mart) Nevruz/Yenigün diğer adıyla Ergenekon/Bahar başlangıcı bayramı olmak üzere bir çok bayram ve etkinlik Dünyamızın Güneş ekseni etrafında dönmesiyle oluşan Astronomik gece ve gündüz gün dönümleri ile Ayın dünyamız etrafında dönerken meydana getirdiği yarım ay, dolunay gibi (Kaşgarlı Mahmud : İlkbaharın birinci ayına “Oğlak Ay”, ikinci ayına “Ulu Oğlak Ay”, üçüncü ayına "Ulu Ay" denildiğini eserinde  ifade etmiştir) Güneş ve Aya bağlı  Astronomik zaman takvimleri ile alakalıdır. Zira  mevsim döngüleri ve ay hareketleri Türkler için (Hayvanların doğum ve yaylım zamanı, yaylalık ve kışlalık göçler, zirai ekim dönemleri gibi nedenlerle) yaşamsal değerde önemlidir.

Çinli Seyyah Wang Yen-te’nin kayıtlarına göre Uygur Türkleri, yaz-kış, bahar ve sonbahar dönenceleri için festivaller düzenlemekteydiler. 

"Onların (Uygur Türklerinin) adetlerine [göre] büyük bir kısmı ata binerler ve ok atarlar. Kadınlar başlarına Yu-mao giyerler. Su-mu-ehe diye de bilinir. K'ai-yüan [devrinin] yedinci senesine (719) ait takvim kullanırlar ve üçüncü ayın dokuzuncu günü Han-shıh festivalini kutlarlar. Diğer iki She ve Tung-chıh* için aynı şeyi yaparlar."

Bu festivallerin önemi, Yin ve Yang prensiplerinin yer değiştirmesidir.  YİNG-YANG Dönencesine göre Yang, erkek, uğurlu, kuvvetli, parlak ve sıcaktır. Yin ise, dişi, uğursuz, zayıf, donuk ve soğuktur. Yang sıcaklığından, parlaklığından dolayı İlkbahar'a tekabül eder. Sonbahar ise artık soğuk bir mevsime girildiğinden Yin'e tekabül eder. Buradaki Ying-Yang Türklerde çift ejder kurt/ejder döngüsüdür. Gerek Gök-Türk gerekse Uygur yazıtlarının kitabe başlıklarında çift ejder sembolü vardır. Ayrıca Hun dönemi bir çok arkeolojik eserde Kurt/Ejder sembolü ve motifleri mevcuttur.

ERGENEKON gece ile gündüzün eşit olduğu, gün dönümü olarak da adlandırılan, ilkbaharın geldiği 21 Mart gününe tekabül eder. Güneşin koç burcuna girdiği gündür. Rumi takvimde Mart'ın 9'una rastladığı için halk arasında Mart 9'u diye anılır. ERGENEKON ile tabiat yeniden doğar ve yeni bir hayat başlar. Nevruz günü, aynı zamanda iyilik ve bereketi temsil eden baharla, kötülük ve sıkıntıyı temsil eden kışın mücadelesini sembolize eder.

Ergenekon Destanı resmi belgelerde ilk defa Büyük Hun Devleti döneminde geçer. Çin generali Çian Kien M.Ö. 119 yılında İmparatoruna sunduğu raporda, Ergenekon Destanından da bahseder. Buradan biliyoruz ki; Türkler 21 Mart’ta kırlara çıkıp toylar düzenlenerek bahar bayramı kutlanırdı. Nizami Gencevi ise “İskendernâme” adlı eserinde, M.Ö. 350 yıllarından bu yana Türklerin bahar bayramını kutladığını bildirir. Genel Türk kültürü 21 Mart tarihini Ergenekon’dan çıkış günü sayar. Türk tarihi üzerinde önemli kaynakların ortak görüşü, Ergenekon’un on bin yılın üzerinde bir geçmişi olduğu yönündedir.

Zaman içeresinde baş gösteren kıtlıklar, sert geçen kışlar, otlak yetersizlikleri, nüfus artışı sebebiyle bulunduğu alana sığamama gibi ekonomik sebepler ve Tanrıdan geldiğine inanılan kut gereğince cihan hâkimiyeti ülküsünü gerçekleştirme gibi nedenlerle, kabından taşarak güney ve özellikle batıya hareketlenen Türk boylarınca gittikleri coğrafyalara da götürüldüğü görülür.

 Günümüzde, Çin Seddinden Adriyatik kıyılarına kadar geniş coğrafyada, birçok farklı ülkede yaşayan Türk toplulukları tarafından benzer motiflerle kutlanır.

Tarihi belgelere göre; Türkler 12 hayvanlı takvimin yılbaşını 21 Mart olarak belirlediler. Selçuklu Sultanı Melikşah ünlü matematikçi Ömer Hayyam’a hazırlattığı ve kendisinin “Celâl-üd Devle” ünvânı sebebiyle “Celâli Takvimi” adı verilen takvimin yılbaşı yine 21 Marttır. İbrahim Hakkı Hazretleri “Maarifetnâme”adlı eserinde yılbaşını günesin koç burcuna girdiği 21 Mart olarak verir. Ömer Hayyam “Nevruznâme”, Selçuklu Veziri Nizâmül-Mülk “Siyasetnâme”, El Biruni “Eski Halklardan Kalan Yadigarlar” ve Kâşgarlı Mahmud “Divân-ı Lügât-it Türk” adlı eserlerinde, Nevruzun Türklerin yılbaşı günü olduğunu, Orta ve Ön Asya ile Uzak Doğu Türk topluluklarında coşku ile kutlandığını bildirirler.

Selçuklular’da ve Anadolu Beylikleri’nde yılbaşı olarak Ergenekon kabul edilmişti. 

Osmanlı Devletinde Nevruz halk arasında olduğu kadar saray için de önemliydi. O dönemde Nevruz için yazılan şiirlere “Nevruziye” denir ve Hekimbaşı her 21 Mart’ta çok özel Nevruz Macunu yaparak padişahtan “Nevruz bahşişi” alırdı. Osmanlı ailesinin mensup olduğu Kayı Boyunun Karakeçililer kolu, 21 Mart tarihinde Ertuğrul Gazi’nin türbesi etrafında toplanıp birlikte bayram yaparlardı. Padişah şenliklere katılarak halkın bayramını kutlar, bu sebeple de o güne “Nevruz-i Sultanî” adı verilirdi. Veziriâzam ve devlet erkanı tarafından padişahlara donanmış atlar ve pahalı kumaşlar hediye edilir, adına da “Hediyye-i Nevruziye” denilirdi. II. Abdülhamid Han zamanında Ertuğrul Gazi’yi anma törenleri Nevruzda yapılırdı. XVI. Yüzyılda başlayan Manisa Mesir bayramı da aynı geleneğin devamıdır. Nevruz, Anadolu’nun bazı bölgelerinde “Yörük Bayramı, Hıdırellez, Bettem” gibi farklı adlarla kutlanır.

Ergenekon Bahar Bayramını, Memlükler (Kölemenler) mâli yıl başlangıcı ve baharın ilk günü olarak kutlardı. Yine bir Türk devleti olan Safevîlerde de kutlandığı, III. Ahmed döneminde Osmanlı elçisi olarak Safevilere giden Dürrî Efendi’nin “Sefârenâme”sinde kayıtlıdır.

Ergenekon Bahar Bayramı, Çin kaynaklarından Kutadgu Bilig’e, Kâşgarlı Mahmud’dan Bîrûnî’ye, Nizâmül Mülk’den Melikşah’ın takvimine, Karakoyunlu ve Akkoyunlu Devletlerinin kanunlarına kadar yer bulur. Sivas hükümdarı Kadı Burhaneddin Ahmed, Safevi Devletinin kurucusu Şah İsmail, Osmanlı Sultanı I. Ahmed, IV. Murad ve II.Abdulhamid Han, Kazasker Bâki Efendi, Şeyhülislam Yahya Efendi ve Türkiye Cumhuriyetinin kurucusu Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün bahar bayramının kutlanmasına büyük önem verdiklerini biliyoruz.

Ayrıca Türk Edebiyatında, Kuloğlu, Kaygusuz Abdal, Hüsnü Baba, Nizami, Fuzulî, Pir Sultan Abdal, Tusi, Nev’î Efendi, Nef'î, Nedim, Hüseyin Suad, Mehmet Akif, Namık Kemal, Şehriyar ve Mahdumkulu gibi bir çok şairimize ilham kaynağı oldu ve gelişine “Nevruziye” veya “Bahariye” denilen şiirler yazıldı.

Bir bayram olarak düşünülen Ergenekon Bahar Bayramında, toplumun içindeki küsler barıştırılır, dargınlıkların karların üzerine güneş doğması gibi eriyip gitmesi beklenir. Kimi bölgelerde yedi çeşit Nevruz yemeği yapılarak komşularla paylaşılır. Yaşlılara saygı, balalara sevgi gösterilir. Ergenekon Bahar Bayramı bu yönüyle çok önemli bir sosyal görevi yerine getirir. Toplumda birliği, dirliği ve huzuru sağlar.

Genel olarak Ergenekon Bahar Bayramında; “semeni” denilen ve kışın bahara duyulan özlemi simgeleyen bir gelenek olarak tabak içinde buğday yetiştirilir. Yemekler ve özellikle tatlılar hazırlanılarak kırlarda toylar düzenlenir.

 Gençler ve çocukların çok sevdiği “köse” isimli tiyatro benzeri gösteriler yapılır. Yumurtalar, kök boyaları, soğan kabuğu, ağaç ve kaya yosunlarıyla birlikte kaynatılarak rengarenk boyanıp çocuklara verilir. Çocuklar bunları kendi aralarında tokuştururlar. Kapı dinleme, dilek tutma, bacadan şal salma gibi birçok gelenek yaşatılır. Bütün Türk topluluklarında görülen “sin sin” oyunu ise Nevruz’un en önemli gösterisidir. Meydanda bir ateş yakılarak bütün halk orada toplanır. Erkeklerden birinin ateşin etrafında, kartal figürleriyle dolaşmasıyla başlayan oyunda, bir başka erkeğin çıkıp kendisini kovalaması ve orta ateşinin üzerinden atlanması şeklinde devam eder.

Ergenekon Bahar Bayramı günümüzde; Türkiye, Çin hâkimiyetinde bulunan Doğu Türkistan, Kazakistan, Özbekistan, Türkmenistan, Kırgızistan, Kuzey Azerbaycan, Güney Azerbaycan, Batı Trakya, Bulgaristan, Macaristan, Moldova (Gagauz), Yakutistan, Tataristan, Tacikistan, Kırım, Ahıska, Çuvaşistan, Başkırdistan, Musul, Kerkük, Erbil, Kıbrıs, Hakasya, Dağıstan, Yakutistan, Saka Türkleri ve Kafkas Cumhuriyetlerinde, Pakistan ve Hindistan’da benzer geleneklerle kutlanır.

Türk Dünyası, yeni yılı toprağın uyandığı gün ile özdeşleştirmiştir. Türk yaradılış efsanelerinde bu coşku söyle ifade bulur: “Gök Tanrı’nın ilk defa gürlediği, yağız yer, altmış türlü çiçeklerle süslendiği, altmış türlü hayvan sürülerinin ilk defa kişnediği zaman sen (Türk’ün Atası) yaratıldın”

Görüldüğü gibi, din ve dil birliği olmasa da Nevruz, Türk dünyasının zamanla, takvimle ve doğayla bağlı gelenekler birliğidir.

ERGENEKON'un Çeşitli Türk Topluluklarındaki Karşılıkları

Altay Türkleri; Cılgayak Bayramı

Azerbaycan; Ergenekon, Bozkurt Bayramı

Başkurt Türkleri; Ekin Bayramı

Doğu Türkistan; Yeni Gün, Baş Bahar

Gagavuzlar; İlkyaz

Hakas Türkleri; Cılsırtı, Ulu Kün

Karaçay-Malkar Türkleri; Gollu, Gutan, Saban Toy, Tegri, Toy

Kazak Türkleri; Ulus Günü

Kazan Türkleri ve Karakalpaklar; Ergenekon Bayramı

Türkmenler; Teze Yıl

Uygur Türkleri; Yeni Gün

Türkiye’nin Çeşitli Bölgelerinde ERGENEKON Bayramı:

Yılsırtı, Mart Dokuzu, Mart Bozumu, Sultan Nevruz, Güz Dönümü, Yeni Gün isimleri altında kutlanır.

Türklerin ERGENEKON gelenekleri ile ilgili olarak tarihi kaynaklarda geniş bilgiler bulmak mümkündür. Bu kaynaklardan bazıları;

Türk Destan ve Masalları

AbulKasım Firdevsi - Şahname

Kaşgarlı Mahmut - Divân-ı Lügat’it Türk

Yusuf Has Hacib - Kutadgu Bilik

Ömer Hayyam - Nevruzname

Hüca Ali Termizi -  Nevruzname

Mevlana Lütfi - Gül ve Nevruz

Ebulgazi Bahadır Han -  Şecere-i Türk

Türk Dünyasındaki ERGENEKON Kutlamalarının 7 Aşaması:

Hazırlık:

ERGENEKON hazırlık genel temizlikle başlar. Evlerin etrafı temizlenir, içi ve dışı badanalanır, halılar ve kilimler yıkanır. Aile üyelerine yeni elbise, alınır. Akrabalara hediye alınır. Bayrama birkaç gün kala tatlıların yapımına başlanır. Nevruz ateşi için gerekli ot, çalı ve odun hazırlanır.

Mezarlık Ziyareti:

ERGENEKON kutlamalarında önemli bir yeri olan bu gelenek, eski Türklerdeki yuğ törenlerinin izlerini taşımaktadır ve bunların devamı niteliğindedir. Azerbaycan, Türkistan ve diğer yörelerde hâlâ ERGENEKON yapılan bu gelenek, ölmüşlerin mezarını ziyaret etmek, mezar üzerine şeker ve tatlı bırakmak, yasin okumak, ağıt söyleyip ağlamak, mezarların etrafını temizlemek, bazı yörelerde de mezarlıkta kahve içmek ve yemek yemek gibi etkinliklerle devam etmektedir. Orta Anadolu’da ERGENEKON “Mart Dokuzu” adıyla bilinir. Diğer yörelerde de benzer adetler vardır. Mezarlar ziyaret edilir.

Kır Gezileri:

Toplu şekilde kırlara çıkılarak eğlenceler, şölen ve yarışmalar düzenlenir. Bu gelenek Hun Türklerinde de mevcuttur. Türk dünyasının bazı yörelerinde bu etkinlik ERGENEKON gerçekleşmeye devam etse de, diğer yörelerde Hıdrelleze kaymıştır.

 Geçmişten Günümüze Türk Kültüründe 21 Mart ERGENEKON Bayramı

Ateşle İlgili Pratikler:

Geniş Türk coğrafyasında kutlanan ERGENEKON törenlerinin hepsinde ateşle ilgili pratikler bulunmaktadır. Bunlardan en yaygın olanı büyük ateşler yakarak üzerinden atlama ve bu sırada “Ağırlığım, uğurluğum sende kalsın”, “Kırmızılığın bana, sarılığım sana” gibi büyüsel duaların edilmesidir.

İnanışa göre ergenekon ateşinden atlayanlar hastalıklardan arınır ve yıl boyunca hastalanmaz. Bir diğer pratik, hayvanları ateş üzerinden atlatmak veya iki ateş

arasından geçirmektir. ERGENEKON törenlerinde ateşin kullanılması, onun temizleyici, arındırıcı, hastalıkları, kötülükleri ve büyüyü yok edici özelliğinden kaynaklanmaktadır. Türkler Demir Dağı eriterek Ergenekondan çıkışlarını örs üzerinde demir döverek kutlarlar. Bu suretle Türkler tarihin en eski mesleği olan demircilik mesleğini yad ederler

 Geçmişten Günümüze Türk Kültüründe 21 Mart ERGENEKON Bayramı

Su ile İlgili Pratikler:

Sabah erkenden tüm su kaplarındaki suları yenileme, taze su içme ve ev hayvanlarına içirme, eski eşyaları suya atma, birbirinin üzerine su serpme ve su falına bakma şeklinde su ile ilgili pratikler uygulanır. Su kültü, eski Türk inanç sisteminde önemli bir yere sahiptir ve tüm pınarların, dere, ırmak, göl ve denizlerin kendi iyi ruhlarının olduğuna inanılmaktadır. Suyun şifa verici, arındırıcı gücüne inanç, Türk mit, efsane ve destanlarına da yansımıştır.

 Geçmişten Günümüze Türk Kültüründe 21 Mart ERGENEKON Bayramı

Eğlenceler:

Ergenekon kutlamalarında çeşitli yarışlar, gösteriler, seyirlik oyunlar ve müzik yer almaktadır.

 Geçmişten Günümüze Türk Kültüründe 21 Mart ERGENEKON Bayramı

Yardımlaşma:

ERGENEKON kutlamalarının en önemli özelliği yardımlaşma, sevgi ve şefkat bayramı olmasıdır. Bayramdan önce fakir, hasta ve zor durumda olan kişilere para, giyecek yardımı yapılır ve bayram günü yapılan bayram aşından pay verilir. Yardımlar sırasında insanları kırmamaya dikkat edilir.

Örneklerle Türk Dünyası’nda ERGENEKON

Azerbaycan’da : Azerbaycan’da halk, ERGENEKON'a birkaç hafta kala her Çarşamba akşam şenlikleri düzenler. Ateşler yakılır, evler temizlenir ve insanlar tepeden tırnağa yeni elbiselerini giyerler. Mumlar yakılır, ERGENEKON şekerleri hazırlanır, gelen misafirlere gül suyu dökülür. Gecelerde ateş oyunları oynanır. İnsanlar ateş üzerinden atlayarak, kışın tüm belalarından korunduklarına inanırlar

Kazakistan’da : Kazakistan Türkleri, ERGENEKON Bayramı’nı SSCB tarafından yasaklandığı 1930 yılına kadar Ulusun Ulu Künü, yani Ulusun Ulu Günü, deyimi ile adlandırmışlardır. Kazaklar, 1929 yılına kadar 21 Mart’ı yılbaşı olarak kutlamışlardır. Kazak Türkleri, Kazakistan Cumhuriyeti’nin bağımsızlığına kavuşmasından sonra 1991 yılından itibaren tekrar bu güne Ulusun Ulu Günü ifadesiyle milli bayram ilan etmişlerdir.

 Geçmişten Günümüze Türk Kültüründe 21 Mart ERGENEKON Bayramı

Özbekistan’da : Özbekistan’da ERGENEKON, özel mesire yerleri ve vadilerde kutlanır. Zurnalar çalan davetçiler insanları bayrama davet eder. ERGENEKON günü âşıklar Özbek Türklerinin güzel destanlarını söylerler. Bir taraftan halk oyunları oynanırken, bir taraftan da pehlivanlar güreş tutuşur. Büyük kazanlarda özenle hazırlanan yemekler davetlilere sunulur. Tüm halkın katılımıyla 21 Mart’ta başlayan törenler bir hafta kadar devam eder. Özbekistan’ın 1991’de bağımsızlığını kazanmasından sonra Cumhurbaşkanı İslam Kerimov’un hazırlattığı özel kararname ile 21 Mart,  Bayram olarak belirlendi.

Kırgızistan’da : Kırgız Türkleri yeni yıla ERGENEKON Şenlikleri ile başlar. 22 Mart günü yeni yılın Başay denilen ilk ayının birinci günüdür. ERGENEKON’da Kırgızlar yedi gün önceden bayram temizliklerine başlar, insanlar da yıkanıp, Nevruz’da en güzel bayramlık elbiselerini giyerler. ERGENEKON  akşamı avlu yakınında ateş yakılır ve bütün insanlar yaşlı-genç demeden ateşten atlarlar. Ateşten atlama; insanların ruhlarını, niyetlerini temizleyerek yeni yıla arınmış olarak girme düşüncesini ifade eder.Sümölök adıyla bilinen Ergenekon Bayramı özel yemeği pişirilir.

Türkmenistan’da : Türkmenistan’da ERGENEKON Bayramı, halk arasında Oğuz Bayramı olarak geçmektedir. ERGENEKON gecesi, Oğuz gecesi olarak adlandırılır, milli oyunlarla meşgul olan Türkmen kızları da bu gecede türküler söyler. Türkmenistan’da ERGENEKON için oldukça geniş bir sofra hazırlanır. Ergenekon için, Türkmen çöreği, Türkmen petiri, külce, yağlı börek, şekşeke ve Türkmen pilavı hazırlanır. Ergenekon’un en özel yemeği ise Semeni’dir. Birkaç aile birleşip büyük bir kazanda buğday özüne un, su ve şeker ekleyerek Semeni yaparlar

Selçuklu ve Osmanlı’da Ergenekon Kutlamaları

Selçuklularda Ergenekon bayramının eğlencelerle kutlandığı, şenlikler yapıldığı, özel yemekler pişirildiği, özel hediyeler alınıp verildiği bilinmektedir. Selçuklularda yılbaşı, güneşin Koç burcuna girdiği gün olan Nevruz günü olarak kabul edilmiştir.

Osmanlı devrinde de Ergenekon çok canlı biçimde kutlanılmıştır. Çeşitli kaynaklarda Osmanlı padişahlarının Ergenekon tebriklerini kabul ettiklerini, halkın arasına katılarak Ergenekon coşkusuna ortak olduklarını kaydetmekte ve padişahın katıldığı bu törenlere Nevruz-ı Sultânî isminin verildiği belirtilmektedir.

Osmanlı ailesini çıkarmış olan Kayı Boyu’na mensup Karakeçililerin 21 Mart tarihinde Ertuğrul Gazi'nin türbesi etrafında toplanarak burada bayram yaptıklarını biliyoruz. Bu bayramın bir diğer adı da "Yörük Bayramı"dır. Yine günümüzde de devam eden Manisa Mesir Şenlikleri’nin de yukarıda kısaca belirttiğimiz gibi “nevruziye” denen çeşitli baharatlardan yapılmış macunların sarayla birlikte, halka ikram etme geleneği şekline dönüştüğü ve Ergenekonla ilgili olduğu bilinmektedir.

Ergenekon'la İlişkilendirilen Bazı Renklerin Türk kültüründeki Anlamları

Sarı:  Sarı rengin kutsallığı Şamanizm’den kaynaklanmaktadır. Sarı renk, dünyanın merkezinin sembolüdür. Tanrılar tanrısı Ülgen’in altın kaplı sarayı ve altın renkli tahtı dünyanın merkezini oluşturur.

Yeşil: Türk mitolojisine göre, Tanrı Ülgen’nin yedi oğlundan birisinin adı Yeşil Kaan’dır. Görevi bitkilerin büyümesini ve yeşillenmesini sağlamaktır.

Kırmızı: Al ve kızıl renkler, tarihimizin başlangıcından beri Türk ruhu ve inancını yansıtmaktadır. Türklerin Al bayrak kullanmaları ateş kültü ile açıklanır. Çin kaynaklarına göre Kırgız hanlarının otağında kırmızı bayraklar bulunmaktadır. XI. Yüzyıldan sonra al, bir renk adı olduğu kadar, bayrak adı da olmuştur.

Son Söz

Türk kültüründe Ergenekon; doğuş, diriliş, baharın müjdesi anlamına gelir. Aynı zamanda baharın başlangıcı sayılır ve bir takvim değişikliğini anlatır. Türk kültüründe Nevruz'un bir adı da Ergenekon’dur. En eski Türk kaynaklarından itibaren böyle bir kültüre sahip olduğumuz anlaşılmaktadır. Türk tarihinin her döneminde Ergenekon varlığını devam ettirmiştir. Cumhuriyetle birlikte yerleştirilmeye çalışılan ulus bilincine bağlı olarak özellikle Atatürk tarafından Ergenekon'un daha geniş katılımlı kutlanması teşvik edilmiştir.

Ancak Ergenekon son 50-60 yıl içerisinde çeşitli sebeplerden dolayı, Türk halk kültürü araştırmacıları hariç, Türkiye’de ve Türk Dünyasında pek gündeme taşınmamış; ihmal edilmiştir. Gündeme gelmemesi ve ihmal edilmesi sebebiyle aydınlar ilgisiz kalmış, devlet töreni olarak kutlanmamıştır.

Sovyetler Birliği’nin dağılmasından sonra bağımsızlığına kavuşan Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan ve Türkmenistan Cumhuriyetleri’nde 21 Mart 1991’den itibaren Ergenekon resmi bayram ilan edilmiş ve bayram kutlamaları devlet töreni durumuna getirilmiştir.

ERGENEKON :

(ZİYA GÖKALP)

Biz Türk Han'ın beş oğluyuz,

Gök Tanrı'nın öz kuluyuz,

Beş bin yıllık bir orduyuz,

Turan yurdu durağımız!

Ak ordumuz sola gitti,

Üç hakanlık tesis etti,

"Medi", "Sümer Akad", "Hitti"

Bu üç şanlı oymağımız!

Birincisi Azerbaycan,

İkincisi Geldanistan,

Üçüncüsü Arz-ı Kenan,

Fışkırdı üç kaynağımız!

Gök ordumuz sağa vardı,

Çin’i baştan başa sardı,

Hiyong-nular bu Hanlardı,

Set olmadı tutağımız!

Kara ordu gitti, İskit,

Ülkesinde yaptı bir çit.

"Atilla ol, Şalon’a git",

Sözü oldu adağımız!

Kızıl ordu dağlar aştı,

Efganlarla çok savaştı,

Bir alayı Hind’e taştı,

Sind oldu bir ırmağımız.

Sarı ordu tekin durdu,

Şehir yaptı, çiftlik kurdu,

Uygurların bu iç yurdu,

Kaldı ana toprağımız!

Yüce Tanrı Oğuz Han’ı,

Göndererek Türk hakanı,

Birleştirdi beş Turan’ı,

Doğdu güneş sancağımız!

Oğuz Han’dan sonra Hanlar

Kazandılar yüce şanlar,

Bilinmek için bu boş anlar,

Şahnamedir sorağımız,

Yıllar geçti bir an geldi,

Türk Tahtına İlhan geldi,

Sağdan, soldan düşman geldi,

Kurulmuştu tuzağımız.

Verilmedi bir dem soluk,

Kanlar aktı oluk oluk,

Öldü bütün çoluk çocuk,

Han, Bey, Çeri, Uşağımız.

Yalnız Nököz ile Kıyan

İki kızı alıp yayan,

Bir sarp dağa attılar can

Bunlar oldu kaçağımız.

Dağdan dağa hep gizlice,

Yürüdüler beş-on gece,

Bir tan vaktı gayet ince,

Bir iz oldu uğrağımız!

Bu iz yolu çok uzattı,

Sonra Alageyik çattı,

Bir dik yardan bizi attı,

Kanadı her bucağımız!

Bir de baktık yeşil bir bağ

Her tarafi bir yüce dağ,

Geniş, fakat sıkı bir ağ,

Dedik ne hoş bu ağımız!

Alageyik çayır yerdi

Yavrusunu emzirirdi,

Bizi gördü meme verdi,

Oldu Ana Kucağımız!

Dörtyüz sene burda kaldık,

Geyik arttı, biz çoğaldık,

Çıkamadık İşe daldık,

Pek şenlendi konağımız!

Elma,erik çoktu yedik,

Demir bulduk, ör işledik,

"Bir gizli yol bulsak" dedik,

Dağ delerdi bıçağımız!

Kurt’tan hali iken bu yurt,

Bir gün peyda oldu bir kurt,

Bir geyiğe attı avurt,

Gördü çoban yamağımız!

Kurt bir delik buldu,gitti,

Bir demirci takip etti,

Ocak yaktı taş eritti,

Açıldı yol kapağımız!

Büyük sevinç, büyük müjde,

Bayram yaptık kentte,köyde,

Torun, oğul, baba, dede,

Büyüğümüz, ufağımız!

Demircye Bozkurt dendi

Han tanıldı,taç giyildi,

Yoldan önce kendi indi,

Sağ elinde bayrağımız!

Börteçine kurdun adı,

Ergenekon yurdun adı,

Dörtyüzsene durdun hadi,

Çık ey, yüzbin mızrağımız!

Oldu sana Kaf bu eşik,

Tarih kaldı delik,deşik,

Artık yeter bu taş beşik,

Oldu körpe yatağımız!

Uzaklarda hoş ülkeler,

Issız yurtlar seni bekler,

İşte Kıpçak, işte Kaşgar,

Ta karşıda Gökdağ’ımız!

Tarhandağı gözler seni;

Tanrı orada sözler seni,

Dört asırdır özler seni,

Tukin dağda otağımız!

Turan, eski toprak bize;

Hind, bir altın konak bize;

Çin köşkleri kışlak bize,

Tuna boyu yaylağımız!

Yunus gibi çıktık Hut’tan!

Büyük yurda küçük yurttan,

Geyik girdik, doğduk kurttan.

Kılıç oldu orağımız!

Sartlık gitti, Uygurlandık.

Soyumuzla gururlandık.

Şamanlardan uğurlandık.

Pirler oldu yardağımız!

İlk yayıldık: Beşbalık’a!

Karakurum, Elmalık’a

Çin başladı zorbalığa,

Ezdi onu tokmağımız!

Sağa sola gitti ordu;

Hind’e, Rum’a bir baş vurdu.

Altın yuta düzen kurdu.

Yine eski yasağımız!

Alplerimiz girdi harbe,

Düşmanlara attı darbe;

Şimal, cenup, şarka, garbe,

Akın etti kısrağımız!

Türk ayağı hangi yurda,

Basmışsa baş eğdi kurda!

“Gökhan orda, Akhan burada! ”

Dedik gitti ayağımız!

Tümen, Çin’e akın etti.

Efrasiyab, Rum’a gitti.

Tomris adı göğe yetti.

Hüsrev oldu tutsağımız!

Teleleri, Aktürkman’ı

Toplamıştı Soğd’un Hanı,

Çapul etti Eşkân(i) , yân’ı

Sevinç adlı soğdağımız!

İlhan Mokan, Bilge Kağan,

Gaznevi’den Mahmut Sultan,

Selçuklulardan Alparslan Han,

Birer şanlı koçağımız!

Askerliği gördü atsız.

Harzem Şah’ı oldu atsız.

Bugün hakan, dün bir adsız:

Böyle kayar kızağımız!

Tonguz, Çin’e hakan oldu.

Hıtay Türk’ü üryan oldu.

İlk düşünen Gür Han oldu,

“Birleşmeli ocağımız”!

Cengiz bunu tasarladı.

Dört bucağa ılgarladı.

Türk soyunu toparladı,

Turan oldu öz bağımız!

Oğuz Han’dan beri mühmel,

Kalmış idi büyük emel.

Yüce dilek uzattı el.

Ele geçti arağımız!

Gökten yüce yıldızımız!

Bir devr açtı her hızımız!

Atilla bir Kırgız’ımız!

Timurleng bir Kazak’ımız!

Fatih aldı İstanbul’u.

Babür, Hind’e eğdi yolu.

Nadir sarstı sağı solu…

Oldu bir son taslağımız!

Bundan sonra talih döndü,

Yıldızımız yine söndü,

Karşımızda Rus göründü…

Kesildi yurt otağımız!

Kırım, Kazan heder oldu!

Tuna, Kafkas beter oldu!

Türkistan’da neler oldu?

İşitmedi kulağımız!

Yurt girince yâd eline,

Ergenekon oldu yine!

Çıkmaz mı bir Börteçine?

Nurlanmaz mı çerağımız…