Şehit Dramalı Rıza Bey

1890 da Drama’da doğdu. Rıfat Bey’in oğludur. Aile lâkapları koldu idi. Teşkilat-ı Mahsusa’nın önde gelen fedailerindendi. Teşklat-ı Mahsusa’nın “Türk Batı Trakya Komitesi’ne mensuptu. “Garbi Trakya Hükümet-i Müstakilesi’nde önemli görevler ifa etti. Çevresini Yunan baskısından korumak için mücadele etti.

1.Dünya Savaşı sırasında, ünlü Türk casusu “İngiliz Kemal” ile birlikte, Musul, İran Hududu ve Suriye’de İngiliz casusu Lawrens’in peşinde dolaştı. Teşkilat-ı Mahsusa’nın Osmancık Taburu içinde Sina-Filistin Cephesinde, Kuşçubaşı Eşref Bey’in emrinde “Sağ Kol Gönüllü Atlı Bedevi” kuvvetleri içinde savaştı.

Millî Mücadele’de Salihli Cephesinde savaşırken, Aznavur Harekâtına katıldı. Akbaş Cephaneliği’nin kaçırılmasında en mühim görevi üstlendi. Arkadaşlarıyla Çanakkale’in Rumeli yakasına geçerek cephaneliği bastı ve çarlık yanlısı Rus Beyaz Ordu’ya gönderilecek olan, sekiz bin Rus tüfeği, kırk Rus mitralyözü, yirmi bin sandık cephaneyi geceleyin Anadolu tarafına geçirerek, Burgaz iskelesinde beklemekte olan Köprülülü Hamdi Bey’e verdi. Bu cephaneler, hemen içerilere, Yenice köyüne taşındı. Cephaneliğin kaçırıldığı duyulunca, Aznavur yanlıları önce Biga’yı basarak Hamdi Bey ve arkadaşı Kâni Bey’i şehit ettiler. Sonra büyük bir grupla köy caminde depolanmış cephaneleri bekleyen Dramalı Rıza Bey ve arkadaşlarını sardılar. Dramalı Rıza Bey, kendi eliyle kaçırdığı cephaneleri vermemek için, havaya uçurdu ve çıkan karışıklıktan istifade ederek kaçtı. Cephaneliğin kaybına çok üzülen Rıza Bey, bunun müsebbibi olarak gördüğü Damat Ferid’ı, Dahiliye Nazırı olan gazeteci Ali Kemal’i ve İngiliz Muhipleri Cemiyeti kurucularından Sait Molla’yı öldürmek için İstanbul’a gitti. Yakalandı. Arkadaşları ile birlikte yargılandığı Kürt Nemrut Mustafa Paşa Divanı’nda idama mahkum edildi. 1 Haziran 1920 de asılarak şehit edildi.

Dramalı Rıza Bey, idam sehpasında iskemlenin üstüne çıktıktan sonra, başını kaldırmış, etrafını saran süngülü muhafızlara hitaben: “Askerler..Vatanı düşmana satan hainler, bizi düşman parası ile öldürüyorlar..” diye haykırmıştı. Göğsüne yazılı yazıda şunlar okunuyordu: “Anadolu’daki Kuvayı millîye nam heyet-i fesadiyenin rüesasından olub, bir çok cinayât-ı azîme irtikap etmesinden dolayı Birinci Divan-ı Harb-i Örfî tarafından bil muhakeme idamına karar verilen ve idâmı irade-i seniye-i padişahiye iktiran eden Dramalı Rıza Bey.”

Mezarının yeri bilinmemektedir.

Dramalı Rıza Bey’in çocuklarına “Vatana Hizmet” tertibinden Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından maaş bağlanmıştır.

Bunun ile ilgili Meclis kararı şudur:

Ankara

Türkiye Cumhuriyeti Müdafaayı Millîye Vekâleti

Muamelat-ı Zatiye Dairesi Piyade Şubesi

Kararname

İstiklâl Harbinde Kuvayı Millîye’ye yüz-yüz elli kişilik bir müfreze kumandanı olarak isdihdam ve bazı vezayif-i vataniye ifası içün me’muriyet-i mahsusa ile İstanbul’a gönderilerek orada Damat Ferid’e suikast cürmüyle 1 Haziran 336 tarihinde idam edilmiş olduğu, Giresun Mebusu Hacim Muhittin Bey tarafından tasdik edilmiş olan, Dramalı Rıza Bey’in kumanda ettiği müfreze mevcudiyetine nazaran milis mülazım-ı evveli rütbesi üzerinden ve 26 numrolu kararname mucibince de şehiden vefat etmiş olduğundan mavafk rütbe olan milis yüzbaşısı rütbesi üzerinden tarih-i şühedatından itibaren maaş tahsisi tensip kılınmıştır.

İşbu kararnamenin icrayı ahkâmına Müdafaayı Milliye Vekili memurdur.

Türkiye Reisicumhuru

Mustafa Kemal

18. 5. 1928