Ögeday Han devrinde Efrasiyab’ın hazinesine dair  bir define kitabı bulurlar ve Ögeday Han’a müjde verirler. Kağan “Bizim başkasının bıraktığı hazineye ihtiyacımız yok. Zaten elimdeki hazineleri Yüce Tanrı’nın kullarına dağıtıyoruz” der. 
Tarih-i Cihan Güşa C.1. s.205

Moğollar Tanrı’nın ebedi güce sahip olduğuna inanmaktaydılar. Moğollar yeryüzü hâkimiyetinin kendilerine Tanrı tarafından bahşedildiği fikrindeydiler. Bu yüzden Hanlar Allah’ın bu iradesini gerçekleştirmekle mükellef olduklarına inanmakta ve bunun için fetihler gerçekleştirmekteydiler. Bu sebeple mühür ve vesikalarda: ‘‘Mengü Tengri küçündür’’ yani ‘‘Ebedi Gök-Tanrının gücü ile’’ formülünü kullanırlar ve: ‘‘Gökte bir Tanrı olduğu gibi yeryüzünün de bir sahibi vardır/ Gökte Tengri yerde Kağan/Han’’ Türk Atasözünü bu esasa istinat ettirirlerdi. 

Fotoğraf: 1246 yılına ait Moğol Han'ının ‘‘Mengü Tengri küçündür’’ yani ‘‘Ebedi Tanrının gücü ile’"başlayan Farsça Mektubu. 
Cengiz Hanın oğlu Ögeday Hanın oğlu (G)Küyük Han, 1246’da kendisinden aman dileyen Papa Dördüncü Innocentius’a yazdığı cevabi  mektupta, “Bizzat gelip saygı sunmazsan, Avrupanın hakimiyetini bize sunmazsan, düşmanımız olacaksınız. Gökteki Tek Tanrıya iman edeceksiniz. Yoksa sizi emirlerimizi yapmamış sayacak ve düşmanımız bileceğiz.'' diyor.
-Güyük Han'ın Papa Innocentius'a cevabı-[Farsça versiyonu, Latince versiyonuda bulunmakta]

Bütün Dünyanın en büyük ulusunun "Denizler Hakanı" olan biz, edebi gökyüzünün(yani Tanrı) gücüyle şu emri verdik; bu görmesi ve anlaması için muhterem papaya yolladığımız emirdir... Uymamız hususunda bize iletmiş olduğunuz ricanızı elçinizden öğrendik. Muhterem papa, eğer kendi söylediklerinize mutabık davranmak istiyorsanız, o zaman bütün krallarla birlikte gelip önümüzde eğilmeniz gerekir, ancak bundan sonra size vereceğimiz emirleri bildiririz...

Siz şöyle diyorsunuz: Ben bir Hıristiyanım, Tanrı'ya taparım, diğerlerini hakir görür ve nefret ederim. Tanrı önünde kimin haklı olduğunu ve onun kime mağfiret edeceğini bu şekilde nasıl bilebilirsiniz ki?. Nasıl bu şekilde emin konuşuyorsunuz?. Güneş'in doğduğu ve battığı yer arasındaki bütün toprakları Tanrı bize bağışlamıştır. Kim Tanrı'nın emrine aykırı davranabilir?. Bugün açık kalple şöyle söylemelisiniz: Sizin tabileriniz olmak ve kendi gücümüzü de size katmak istiyoruz. Sizden bütün kralların başında olarak bize gelip, boyun eğmenizi ve hizmetimize girmenizi istiyoruz. Ancak bundan sonra bize baş eğdiğinizi kabul edeceğim. Eğer Tanrı'nın emrini duymaz ve bizim talimatlarımıza karşı gelirseniz, o zaman sizleri düşmanımız olarak göreceğiz. Size bildireceğim budur. Şayet bize itaat etmezseniz, başınıza neler gelebileceğini bilemem. Bunu ancak Tanrı bilebilir.

Kaynak: Johann de Plano Carpini, Moğol Tarihi ve Seyahatname, çev. Ergin Ayan, s. 22

Yorumlar

Bu blogdaki popüler yayınlar