Büyük Hun Türk Kağanı Tanrıkut Ulu Batur (Modu) Mete Han'ın, MÖ 176'da, (Çin) Han İmparatoru'na yazdığı mektuplardan birinde 26 devleti fethettiğini ve hepsini Hun yaptığını ("Hepsini Hun yaptım/Hepsine hun denilmekte" /皆以為匈奴 - jiē yǐwéi Xiōngnú) söylemesi  Anayasamızın 66.Maddesinde geçen Türk Ulus kavramı ile bire bir örtüşmektedir.

Türkiye Cumhuriyeti sınırları içinde yaşayan ve vatandaşlık bağı bulunan herkes; etnik kökeni ne olursa olsun Türk Ulusunun bir parçasıdır. Ve Ulus kimliği "Türk" olarak tanımlanır.

Bu ülkede hangi etnik kökenden olursa olsun bir tane ulus vardır. Bu Ulus tarifini Cumhuriyetimizin kurucusu Atatürk: "Türkiye Cumhuriyetini kuran Türkiye Halkına Türk Milleti denir." Diyerek yapmıştır.

***

Tanrıkut Ulu Batur (Modu) Mete Hanın MÖ 176'da, (Çin) Han İmparatoru'na yazdığı mektup Mektubu:

Kaynak Metin: Shiji, Cilt 110, Xiongnu Liezhuan

İşte Shiji'deki orijinal Çince metin ve Türkçe tercümesi:

1. Çince Orijinal Metin (Geleneksel Karakterler)

“… 以天之福，吏卒良，馬彊力，以夷滅月氏，盡斬殺降下之。定樓蘭、烏孫、呼揭及其旁二十六國，皆以為匈奴。諸引弓之民，並為一家。…”

2. Türkçe Çevirisi

“… Gök'ün lütfuyla, subaylarım ve askerlerim mükemmel, atlarım güçlü olduğu için, Yuezhi'yi (Yüeçi) tamamen yok ettim, kılıçtan geçirdim, boyun eğdirdim ve itaat altına aldım. Loulan, Wusun (Usun), Hujie (Hujie) ve onların yakınındaki yirmi altı devleti boyun eğdirip düzene soktum. Hepsini Hiung-nu (Hun) yaptım. Hepsine hun denilmekte. Yay geren tüm kavimler tek bir aile oldu.…”

---

Kaynak Metin: Hanshu, Cilt 94a, Xiongnu Zhuan

Hanshu'daki metin Shiji'dekinin hemen hemen aynısıdır, küçük farklılıklar vardır.

1. Çince Orijinal Metin (Geleneksel Karakterler)

“… 以天之福，官吏卒良，馬力強，以滅夷月氏，盡斬殺降下定之。樓蘭、烏孫、呼揭及其旁二十六國皆已為匈奴。諸引弓之民，並為一家。…”

2. Türkçe Çevirisi

“… Gök'ün lütfuyla, memurlarım, subaylarım ve askerlerim mükemmel, atlarımın gücü kuvvetli olduğu için, Yuezhi kavmini yok ettim, tamamen kılıçtan geçirdim, boyun eğdirdim, itaat altına aldım ve düzene soktum. Loulan, Wusun, Hujie ve onların yakınındaki yirmi altı devlet artık Hiung-nu (Hun) oldu. Hepsine hun denilmekte. Yay geren tüm kavimler tek bir aile oldu.…”

---

Analiz ve Önemli Noktalar

Bu mektup, Mete Han'ın siyasi propagandasının ve dünya görüşünün bir şaheseridir. İçerdiği mesajlar şunlardır:

1. Gök'ün Meşru Temsilcisi (Kut İnancı): Mete, gücünü doğrudan "Gök'ün lütfu" (以天之福 - yǐ tiān zhī fú) ifadesiyle meşrulaştırır. Bu, Türklerdeki Gök Tanrı inancı (Kut) ile birebir örtüşür. Çin İmparatoru'nun "Gök'ün Oğlu" (天子 - Tiānzǐ) iddiasına meydan okurcasına, kendisinin de Gök'ün lütfunu ve desteğini aldığını söyler.

2. Evrensel Hükümranlık İddiası: "Hepsini Hun yaptım" (皆以為匈奴 - jiē yǐwéi Xiōngnú) ve "Yay geren tüm kavimler tek bir aile oldu" (諸引弓之民，並為一家 - zhū yǐn gōng zhī mín, bìng wéi yī jiā) ifadeleri inanılmaz derecede güçlüdür. Bu, Mete'nin sadece bir fatih değil, aynı zamanda tüm bozkır kavimlerini tek bir siyasi kimlik (Hun) altında birleştiren bir "ulus kurucusu" olduğunu gösterir. Bu, bir "cihan hâkimiyeti" (kızıl elma) idealinin erken bir ifadesidir.

3. Çin'e Eşitlikçi ve Üstünlük Taslayan Dil: Mektubun tamamının tonu, Çin İmparatoru'na hitap eden bir "eşit" hükümdarın tonudur. Mete, kendi başarılarını listeleyerek gücünün kaynağının savaş ve fetih olduğunu, Çin'inki gibi veraset yoluyla olmadığını ima eder. Barış teklifini, zayıflıktan değil, güç ve lütuf gösterisi olarak sunar.

4. Fethedilen Devletler: Mete'nin saydığı devletler stratejik olarak çok önemlidir:

   · Yuezhi (Yüeçi): Hunların eski efendileri ve baş düşmanları. Onları yenmek, Mete'nin iktidara geliş hikayesinin merkezindedir.

   · Loulan: Tarım Havzası'nda (bugünkü Sincan) önemli bir vaha krallığı. İpek Yolu'nun kontrolü için hayati öneme sahiptir.

   · Wusun (Usun): İli ve Isık Göl havzasında yaşayan güçlü bir göçebe konfederasyon.

   · Hujie: Tam yeri tartışmalı olsa da, genellikle Altaylar veya Tanrı Dağları bölgesinde olduğu düşünülür.

   · "26 Devlet": Bu sayı, muhtemelen Tanrı Dağları çevresindeki, Tarım Havzası'ndaki ve Orta Asya'nın diğer bölgelerindeki daha küçük şehir devletlerini ve kabile konfederasyonlarını sembolik olarak ifade eder.

Sonuç

Mete Han'ın bu mektubu, yalnızca bir askeri başarı listesi değil, aynı zamanda diplomatik ve ideolojik bir belgedir. Hun İmparatorluğu'nun, Çin ile eşit, hatta ondan üstün görülen bir "bozkır süper gücü" olduğunu ilan eder. "Hepsini Hun yaptım" ifadesi, fetihlerin ötesinde bir asimilasyon, entegrasyon ve yeni bir siyasi kimlik inşa sürecine işaret eder. Bu, Türk devlet geleneğindeki "tevhit" (birleştirme) ve "cihan hâkimiyeti" fikirlerinin bilinen en eski yazılı örneklerinden biridir ve kaynağı doğrudan Çin'in kendi resmi tarih kayıtlarıdır.

Fatih Mehmet Yiğit